Je denkt iets goeds te doen voor jezelf, voor je huid, voor je haar. Je zelf verwennen, zo wordt het gepromoot. Maar of je nu verzorgingsproducten bij de drogisterij koopt bijvoorbeeld een grootverpakking bodylotion voor de hele familie, of je trakteert jezelf in de parfumerie op een Luxemerk, in beide gevallen kan het zo zijn dat je je lichaam eigenlijk geen goed doet. Waarom?
Door het gebruik van verzorgingsproducten krijgen wij dagelijks grote hoeveelheden chemische stoffen binnen.
Nu is ons lichaam zo gemaakt dat hij met veel uitdagingen om kan gaan. Maar gemiddeld gebruiken vrouwen 12 verschillende verzorgingsproducten (crème, zonnecrème, douchgel, shampoo, deodorant, cosmetica, huidmaskers, tandpasta, zeep…) die gezamenlijk 168 verschillenden chemische stoffen bevatten! Mannen daarentegen gebruiken 5-7 producten. Meisjes in de puberleeftijd gebruiken dan weer tot 17 verschillende producten! (onderzoek chemische stoffen in mensen)
Veel van deze stoffen zijn slecht als wij ze innemen en dat doen we los van lippenstift en tandpasta misschien ook maar beperkt. Maar ondanks het feit dat veel moleculen te groot zijn om onze huid te kunnen passeren, worden 60 procent van de chemische stoffen wel opgenomen door de huid en komen zo in het bloed terecht. Op sommige plekken worden chemische stoffen bijzonder snel opgenomen. Zo is de opname van chemische stoffen door onze gezichtshuid 5-10 keer hoger, dan op andere delen van ons lichaam.
Ook bij net geschoren oksels, of op plekken waar de huid beschadigd is worden chemische stoffen sneller opgenomen. Deze stoffen worden als ze opgenomen worden in het bloed gedeactiveerd door de lever. Hierna verlaten ze (als het goed is) het lichaam weer doordat wij ze uitzweten, plassen of door de ontlasting. Hoe vaker en hoe meer stoffen wij binnenkrijgen hoe moeilijker het is voor de lever om deze te blijven verwerken. Raakt de lever overbelast kan dat ernstige gezondheidsproblemen tot gevolg hebben. Niet alleen voor ons zelf maar via het bloed worden deze stoffen ook van moeder op ongeboren baby doorgegeven. Zo is een groot aantal chemische stoffen die onder ander in verzorgingsproducten worden gebruikt in de urine en het bloed van volwassenen gemeten, maar ook in het bloed van kinderen en zelfs net geboren baby’s worden deze stoffen reeds aangetroffen. (onderzoek chemische stoffen in ongeboren kinderen)
Niet alleen de lever wordt zwaar op de proef gesteld veel van deze stoffen beïnvloeden de hormoonhuishouding en verstoren daarmee een fragiel evenwicht dat invloed op het functioneren van het hele lichaam heeft. Andere stoffen hopen zich op omdat ze niet kunnen worden uitgescheiden. Vaak bestaat het verdacht dat stoffen kankerverwekkend zijn. Niet alles is aantoonbaar. De in dierproeven gemeten resultaten zijn niet altijd overdraagbaar op mensen.
Nu lezen we wel vaker in de krant dat iets kankerverwekkend is maar dat leidt, in ieder geval bij mij, niet direct tot om denken en actie. Maar als je beseft hoe wij ons systematisch daarmee belasten en dat al deze stoffen zo snel in ons bloed en zelf in bloed van baby’s terecht komt dan besef je pas welke impact dat kan hebben.
Zelfs het algemene leerboek anatomie (waar naar mijn verwachting allen wel gedocumenteerde conclusies instaan) vermeld het volgende:
Geschat wordt dat 70-80 procent van de kankergevallen het gevolg is van blootstelling aan chemische stoffen, omgevingsfactoren of een combinatie van deze twee. (Martine&Bartholomew)
Genoeg reden om af en toe etiketten te lezen en bewuste keuzes te maken. Ook al is dat niet altijd makkelijk omdat deze stoffen niet alleen in “gewone” producten zitten, maar vaak ook in producten die als “natuurlijk” of “plantaardig” aangeprezen worden.
Als je de etiketten begint te lezen, zul je ontdekken dat hier meestal eindeloze lijsten op vermeld staan, die weinig herkenbare woorden bevatten.
Om te laten zien wat er zoal in kan zitten, vind je hieronder een beperkte lijst met een paar voorbeelden van stoffen in verzorgingsproducten die je zou moeten mijden:
-
Parabenen (propyl-, isopropyl-, butyl-, and isobutyl-) Parabenen worden als conserveringsmiddel toegevoegd aan verzorgings- en cosmetische producten. Zij hebben een schimmeldodende werking ook zorgen zij ervoor dat producten langer meegaan en niet gekoeld bewaard hoeven te worden (zoals bij veel zelfgemaakte producten vaak noodzakelijk is). Parabenen zitten bijvoorbeeld in crèmes, zonnebrandmiddelen, shampoos, conditioner, haarproducten, cosmetica, tandpasta. Ondanks dat er meer en meer parabene vrije producten op de markt komen zitten er nog altijd in 75% van de producten parabenen. Parabenen beïnvloeden de hormoon functie in ons lichaam. Ze kunnen het effect van natuurlijke oestrogenen nabootsen en binden zich aan oestrogeen receptoren. Oestrogenen kunnen een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van borstkanker. De link tussen parabenen en borstkanker wordt onderzocht, de uitspraken zijn tegenstrijdig. (parabenen en contraindicaties) (onderzoek link borstkanker)
-
Ftalaten.Ftalaten zitten niet allen in speelgoed zoals de meesten inmiddels gelezen hebben in de krant, maar ook in cosmetica, haarproducten en verpakkingsmateriaal voor verzorgingsproducten worden ftalaten gebruikt.Ftalaten worden toegevoegd aan nagellak of haarspray om de kleur beter vast te houden en de nagels te versterken. Net als parabenen verstoren ftalaten de hormoon huishouding, maar dan op een andere manier. Zij bootsen geen oestrogeen na, maar beïnvloeden de balans tussen andere hormonen (onder ander ook testosteron) en hebben daarmee indirect invloed op oestrogeen. Onderzoek toonde aan dat vrouwen die een grote hoeveelheid ftalaten in hun bloed of urine hebben, gemiddeld 2,3 jaar eerder met de overgang te maken te krijgen. Ook zouden ftalaten het risico op kanker, diabetes en obesitas verhogen. Ftalaten worden niet onder deze naam genoemd op de verpakking maar vallen meestal onder de noemer geurstoffen. (onderzoek ftalaten borstkanker) (onderzoek ftalaten menopause)
- Kunstmatige geurstoffen: parfum of geurstoffen hoeven niet nader gespecificeerd/benoemd te worden. Hier vallen meer dan 200 stoffen onder die wij misschien liever zouden willen vermeiden. Hieronder vallen bijvoorbeeld ftalaten en nitromusks. Beide stoffen worden onderzocht omdat zij mogelijk kankerverwekkende eigenschappen hebben. Ondanks het feit dat kunstmatige muskstoffen in de EU inmiddels verbonden zijn worden ze volgens greenpeace nog altijd in bloedmonsters aangetroffen. (rapport greenpeace)
- Triclosan en triclocarban. Om triclosan is de laatste tijd veel ophef, omdat langzaam duidelijk wordt hoe schadelijk triclosan is. In Amerika is triclosan daarom in sommige staten al verboden. Triclosan heeft een schimmeldodende en antibacteriële werking on wordt daarom toegevoegd aan vloeibare zeep, maar ook in make-up, tandpasta, scheerschuim en aftershave. Voor iedereen die van hygiëne houdt en dacht iets goeds te doen, wees voorzichtig met antibacteriële zeep. Triclosan kan gen-mutaties in bacteriën veroorzaken. Dergelijke gen-mutaties werken de antibiotica resistentie in de hand. Daarnaast heeft triclosan invloed op de hormoonhuishouding en de schildklier. Bij kinderen kan het tot een verhoogde kans op allergieën, astma en eczeem leiden. Het product is in de urine van 75% van de testpersonen aangetroffen. Komt het (via handen wassen) in het water terecht, zo is het zeer schadelijk voor het milieu.
- Resorcinol (or 1,3-benzenediol, resorcin, 1,3-dihydroxybenzene, m-hydroxybenze, m-dihydroxyphenol). Resorcinol is een bleekmiddel en zit daarom vaak in haarverf (in 89% van de producten bevatten resorcinol) . Het heeft ook een desinfecteerde werking en wordt daarom in sommige anti acne crèmes gebruikt. Resorcinol kan de huid irriteren, en beïnvloed de schildklier functie (bij dieren aangetoond) het kan allergische reacties veroorzaken.
- Minerale olieproducten: Petrolatum, mineraal olie, paraffine, vaseline. Minerale olie is goedkoop , geur- en kleurloos en niet oxiderend en zit daarom in heel veel cosmeticaproducten. Minerale oliën en petroleum derivaten trekken juist het vocht uit je huid ook laat het de poriën dichtslibben. De huid kan dan niet meer goed ademen en dus geen afvalstoffen meer afvoeren wat tot huidirritaties, allergieën en puistjes kan leiden.
-
Afgeleide producten van koolteer ( aminophenol, diaminobenzene, and phenylenediamine) Koolteer wordt in antiroos shampoos toegevoegd en gebruikt als basis voor kleurstoffen (in cosmetica en haarkleurproducten). Kleurstoffen gemaakt van koolteer komen ook voor onder namen als FD, FDC of FD&C coulour. Het kan heftige allergische reacties veroorzaken. Koolteerstoffen kunnen astma, vermoeidheid, zenuwachtigheid, hoofdpijn, misselijkheid, concentratie gebrek en zelfs kanker veroorzaken.
- Methylisothiazolinone (MIT) is een stof die toegevoegd wordt aan cosmetica en producten zoals crèmes, shampoos, bodylotion en face wash om deze langer houdbaar te maken. Het gebruik van MIT in cosmetica staat ter discussie, omdat MIT’s het risico op allergie lijken te vergroten. Ook heeft deze stof neurotoxische eigenschappen wat zoveel betekend als dat hij een gevaar vormt voor hersencellen. De cosmeticafabrikanten verenigd in Cosmetics Europe hebben daarom besloten om het conserveermiddel MIT in huidproducten die op de huid blijven zitten en in natte doekjes af te bouwen. In producten die weer afgewassen moeten worden wordt MIT in kleine hoeveelheden toegepast. Desondanks is het geen fijn idee dat een dergelijke stof gewoon in producten zit die wij dagelijks gebruiken.
- Oxybenzone (benzophenone), octinoxate, en homosalate. Oxybenzone wordt vaak gebruikt in zonnecrème als zonnefilter, maar ook in andere cosmeticaproducten zoals lippenbalsem, bodylotion, nagellak en shampoo. In deze producten werkt Oxybenzone als stabilisator van kleur en geur. Oxybenzone wordt gelinkt aan klachten zoals huidirritatie en allergie. Parfumstoffen, zonnefilters en conserveringsmiddelen zorgen vaak voor allergieën maar oxybenzone is van al deze middelen een van de hoofd veroorzakers. Hiernaast verstoord het de hormoonhuishouding, kan cel schade veroorzaken en kan tot een verlaging van het geboortegewicht bij baby’s leiden. Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat Oxybenzone in het urine van 97% van de amerikanen aanwezig is. Genoeg redenen om Oxybenzone te vermeiden! (oxybenzone bijwerkingen)
- Ethanolamines (diethanolamine [DEA], monoethanolamine [MEA], and triethanolamine [TEA]) Zit in zeep, shampoos, conditioners haarverf, bodylotions, sheerschuim, eyeliners, mascara, eye shadows, blush, make-up bases, foundation en zonnecreme. Het wordt toegepasst om de producten een goede consistentie te geven, of om ze meer te laten schuimen en de pH waarde te reguleren. DEA kan reageren met andere ingredienten zoals conserveringsmiddellen die nitriet bevatten. Hierbij wordt nirtosamine gevormd. Nitrosamine is aangetoond kakerverwekkend. Daarom heeft de EU regels voor de toepassing in cosmeticaproducten van opgesteld om wisselwerkingen te beperken. In dierproeven is het kankerverwekkend vermogen van Ethanolamines aangetoond. Bij mannen is aangetoond dat DEA invloed heeft op de sperma kwaliteit. DEA stapelt zich op in de lever en kan zo tot schade leiden. Ook wordt het als neurotoxisch gezien en lijkt het schade te veroorzaken in de hersenen van ongeboren kinderen.(DEA bijwerkingen)
- Butylated hydroxyanisole (BHA) BHA is een wasachtige substantie en wordt daarom vaak in lippenstift en oogschaduw toegepast. BHAA verstoord de hormoonhuishouding, kankerverwekkende eigenschappen zij onderzocht maar niet aantoonbaar.
- Tolueen: Tolueen wordt toegevoegd aan nagellak en haarkleurproducten als oplosmiddel. Het houdt nagellak vloeibaar, zodat het makkelijk aan te brengen is. Tolueen is neurotoxisch/ schadelijk voor de hersenen, kan ademhalingsproblemen veroorzaken, wordt verdacht van het verstoren van het immuunsysteem en het veroorzaken van bepaalde soorten kanker zoals bloedkanker. (Tolueen bijwerkingen)
- Zware metalen: Zware metalen zoals cadmium, aluminium en kwik. Zware metalen worden enerzijds bewust toegevoegd zoals aluminium om geur tegen te gaan, of onbewust en vaak onontdekt in de vorm van verontreiniging in cosmetica. Cadmium en andere zware metalen komen van nature voor in grondstoffen die worden gebruikt in cosmetica. Veel natuurlijke pigmenten die in cosmetica worden gebruikt, bevatten deze verontreinigingen. Cadmium is hormoonverstorend en bootst de werking van oestrogeen na. Cadmium wordt daarom in verband gebracht met invasieve tumoren en de uitzaaiing van kanker. Aluminium wordt bewust toegepast in deodorants omdat het als anti-transpirant fungeert. Via de net geschoren oksels komt aluminium snel in je lichaam terecht en kan niet vanzelf worden uitgescheiden waardoor het langzaam ophoopt in lichaam weefsel en in je hersenen. Aluminium in anti-transpiranten beïnvloed de DNA en de hormoonhuishouding en wordt daarom onderzocht i.v.m borstkanker. Ook bij Alzheimer speelt aluminium/zware metalen een belangrijke rol.
- P-phenylenediamine PPD (of 4-aminoaniline; 1,4-benzenediamine; p-diaminobenzene; 1,4-diaminobenzene; 1,4-phenylene diamine). PPD wordt toegepast in permanente haarkleurproducten voor de kleur fixatie. Studies hebben aangetoond dat PPD de huid sterk gevoelig kan maken en kan irriteren. PPD wordt verdacht als carcinogeen maar helemaal bewezen is het niet. PPD kan reageren met waterstof peroxide waardoor een stof ontstaat die veranderingen in de DNA teweeg kan brengen wat dan weer kankerverwekkend kan werken. Vooral voor kappers die dagelijkse werken met deze producten is de belasting op ten duur groot.
De lijst met schadelijke ingrediënten kan nog veel langer en het valt haast niet bij te houden wat er allemaal in kan zitten. Elk product bevat meer dan 30 verschillende ingrediënten. En zodra je een ingrediënt dat je beter kunt mijden, onthouden hebt, blijft de vraag of het vervangende ingrediënt in den andere crème die je dan besluit aan te schaffen beter is? Het is wel verhelderend om een keer de ingrediëntenlijst van de producten te lezen, die in je badkamer staan. De hoogtepunt van mijn recherche in mijn badkamer was een gezichtsmasker met de mooie naam ZEN, die ik lang geleden in een babydoos van een drogisterij had gekregen. Toen ik die eens wilde gebruiken en nog even keek wat er moois inzit, ontdekte ik, dat er werkelijk alles inzat wat je zeker wilt vermeiden.
Ik ben benieuwd wat jullie tegen komen!
Samenvattend zou ik zeggen let op wat je gebruikt! Het vormt en zware belasting voor je lichaam die je makkelijk kan vermeiden. Hoe?
A. Door bewust te kopen. Hier helpt bijvoorbeeld de Amerikaanse website Skin Deep die producten beoordeeld en laat zien welke ingrediënten schadelijk zijn en welke bijwerkingen aangetoond zijn middels onderzoek. Een andere site is de Nederlandse site rank a brand die verschillende producten van natuurlijke cosmetica merken vergelijkt.
B. Een andere optie is het zelf maken van verzorgingsproducten. Veel ingrediënten heb je vast al in huis, die staan gewoon in je keuken. Het is leuk om te doen. De tijd die je daarvoor nodig hebt valt heel erg mee. Bewaar alvast wat leuke potjes en glazen, dan laat ik je in de volgende artikelen een paar makkelijke recepten zien.
Meer weten lees bijvoorbeeld de blogpost over gezichtsreiniging met honing, of gezichtsolie zelf maken.
