SIBO: Als je darm gek doet

SIBO bacterie overgroei dunne darm

Onze darmen zijn een beetje van slag lijkt het. De laatste jaren duiken meer en meer nieuwe afkortingen op die wijzen op problemen in de darm. IBS (irritable bowel syndrom/prikkelbare darm syndroom), IBD (irritable bowel disease/chronische darmontsteking), leaky gut syndrome/ lekkende darm syndroom, voedselintolerantie, glutenallergie, glutensensitiviteit (Non Celiac gluten sensitivity) en ga zo maar door. Sommige klachten worden intussen officieel erkend, andere niet. Maar erkend of nog niet erkend, je eindigt vaak in het vage klachten hoekje. Vervolgens moet je zelf kijken hoe je daarmee verder komt.

Bij deze lijst aan klachten en aandoeningen is nog niet al te lang geleden een nieuwe term bij gekomen namelijk SIBO. SIBO staat voor Small Intestinal Bacterial Overgrowth, wat zoveel betekend als bacterie overgroei in de dunne darm. SIBO is niet nieuw, de mogelijkheden om daarop te testen zijn de laatste jaren echter verbeterd waardoor deze aandoening serieus genomen wordt. SIBO verdient aandacht omdat het klachten patroon en de oorzaak ervan nog zo onbekend zijn dat veel artsen, ziekenhuizen, maar ook alternatieve geneeskundigen vaak nog nooit ervan gehoord hebben. Dat heeft tot gevolg dat je zoektocht dubbel zolang duurt en je misschien met goede adviezen thuis gestuurd wordt die niet werken.

Wat kenmerkt SIBO:

SIBO heeft veel verschillende gezichten en het verwarrende is, dat niet alle kenmerken bij jouw zichtbaar hoeven te zijn. Het hoofdkenmerk is een opgeblazen buik met een verslechtering van de symptomen direct na het eten. Het kan zelfs zo zijn dat je de impressie wekt om 6 maanden zwanger te zijn, terwijl het enige wat je hebt gedaan is gegeten. Dat opgeblazen gevoel kan direct na het eten beginnen of pas een paar uur later afhankelijk waar de overgroei precies zit in de dunne darm. Wat er ook bij komt, of kan bijkomen is of diarree, of buikpijn en –krampen, of constipatie, of afwisselend constipatie en diarree, boeren, zuurbranden, of het gevoel dat het eten in de maag blijft zitten en niet door wil. Deze symptomen kunnen heel licht maar ook heel zwaar aanwezig zijn.

Naast deze symptomen kunnen de gevolgen van SIBO, zoals slechte opname van vetoplosbare vitamines, vitamine B12 tekort, ijzer en magnesium tekort en lekkende darm tot aanvullende symptomen leiden zoals vermoeidheid, spierpijn, verminderde weerstand, slechte concentratie en eczeem, autoimmuneziekte.

Het kan voelen als of je permanent met de handrem aan rondloopt en wat je ook eet of doet, hoe gezond en verantwoord het ook mag zijn, niets helpt.

Bacteriën in de darm is dat een probleem, dat is toch juist goed zou je kunnen denken!

Ja, bacteriën zijn goed, maar niet op de verkeerde plek. In de dunne darm, die aansluit aan je maag zouden eigenlijk maar een beperkt aantal bacteriën moeten zitten (minder dan 10,000 bacteriën per ml vloeistof). In de dunne darm waar het voedsel verteerd wordt en voedingstoffen opgenomen worden uit je voedsel spelen verteringssappen en enzymen een hoofdrol. Hier zorgt de spierlaag voor het kneden, waardoor het voedsel goed mengt met de verteringssappen. De voedselbrij wordt langzaam voortbewogen richting dikke darm (peristaltische bewegingen). De hoofdplek voor bacteriën is de dikke darm, daar zitten er dan ook meer dan 1,000,000,000 bacteriën per ml vloeistof. Het zijn vaak geen slechte bacteriën die SIBO veroorzaken maar bacteriën uit de dikke darm, die als zij (in grote hoeveelheden) in de dunne darm terecht komen tot een verstoring van de spijsvertering en de absorptie van voedingsstoffen kunnen leiden. Afhankelijk van welke bacteriën in overvloed voorhanden zijn ontstaan er verschillende klachten/c.q gevolgschade van SIBO.

Als er te veel bacteriën aanwezig zijn die koolhydraten fermenteren, ontstaat er als bijproduct van deze fermentatie gas, korte keten vetzuren en andere metabolieten. In de dikke darm vormt deze fermentatie geen probleem. In de dunne darm, die hier niet voor bestemd is met al zijn bochten, kan fermentatie voor ongemak en pijn zorgen en de bijproducten zoals korte vetzuren en alcohol kunnen diarree veroorzaken.

Vervelende gevolgen van bacterie overgroei, vitamine tekorten! 

De bacteriën verbruiken ook sommige voedingsstoffen/vitamines voordat zij opgenomen kunnen worden, waardoor een tekort aan deze voedingsstoffen ontstaat. Een voorbeeld hiervan is vitamine B12. SIBO gaat vaak gepaard met een tekort aan B12. Maar ook een ijzertekort kan aanwezig zijn.

Een ander gevolg is de overgroei aan bacteriën die gal zouten kunnen omzetten. Dit verstoord de productie van gal zouten, waardoor de vetopname vermindert wordt. Normaliter emulgeert de gal het vet (emulgeren betekend kleine druppeltjes maken van vet ) uit ons voedsel en de enzymen knippen de opengebroken vetzuren in kleine stukjes zodat deze opgenomen kunnen worden. Zonder voldoende gal kan het vet niet worden opgenomen en verlaat het lichaam onbenut. Belangrijke voedsel bestanddelen, die wij nodig hebben, verlaten het lichaam en worden met de ontlasting mee uitgescheiden. Dit zorgt voor vette stoel. Het gevolg van deze slechte absorptie (malabsorptie) van vetten is een tekort aan vet oplosbare vitamines, zoals Vitamine A,D,E+K.

De bijproducten van het metabolisme van de bacteriën kan dan weer worden omgezet door andere bacteriën zoals Klebsiella waarbij toxines vrijkomen die de darmwand beschadigen wat voor ontstekingen zorgt. Dit leidt tot een verslechterde vertering en opnamen van voedingsstoffen. Op ten duur kan een lekkende darm ontstaan waardoor abnormaal grote moleculen in het bloed terecht komen. Deze worden door het afweersysteem als vijandig gezien en aangevallen. Dit kan uiteindelijk leiden tot een auto-immuunziekte of voedselintoleranties en allergische reacties.

De link tussen SIBO en andere aandoeningen:

SIBO is in 60 % van de gevallen de oorzaak van prikkelbaar darm syndroom, maar het kan ook met andere aandoeningen gepaard gaan bijvoorbeeld: IBD (chronische darmontsteking) zoals Colitis Ulcerosa en de ziekte van Crohn, gluten allergie (hier kan het de reden zijn waarom de klachten ondanks het vermijden van gluten aanwezig blijven), acne rosacea , (60% van de mensen met acne rosacea hebben SIBO en de roodheid verdwijnt als SIBO behandelt wordt). Ook wordt het gelinkt aan restless leg syndrom en vormt het een mogelijke oorzaak van fibromyalgie

Er zijn twee/drie verschillende vormen van SIBO:

  1. Een overgroei van waterstof producerende organismes/bacteriën (hierdoor ontstaat diarree)Bacteriën produceren waterstof bij de fermentatie/vertering van koolhydraten. Anaerobe bacterien die voor SIBO kunnen zorgen zijn (Bacteroides 39%, Lactobacillus 25%, Clostridium 20%) aerobe bacterien zijn (Streptococcus 60%, Escherichia coli 36%, Staphylococcus 13%, Klebsiella 11%, Escherichia coli 37%, Enterococcus spp 32%, Klebsiella pneumonia 24%, Proteus mirabilis 6.5%) (bron
  1. Een overgroei aan methaan producerende organismes/ archaebacteriën (met constipatie als gevolg) Archaea zijn eencellige organismen. In de darm wordt hoodzakelijk Methanobrevibacter smithii aangetroffenArchaea verteren de waterstof die vrijkomt door de fermentatie en maken methaan als bijproduct. De hoeveelheid methaan correleert met de tijd die voedsel nodig heeft om door de dikke darm te komen. De meer methaan de langzamer de vertering. (meer info op deze website)  
  2. Een overgroei van waterstof en methaan producerende organismes.

SIBO is een lastige en hardnekkige aandoening die niet zo maar overgaat. De inzichten over hoe SIBO het beste te behandelen groeien, maar de terugval percentage na een behandeling is redelijk hoog (45%). Belangrijke reden hiervoor is het niet aanpakken van de oorzaak van SIBO.

SIBO zelf is wel een oorzaak van veel klachten, maar verklaard nog niet de rede waarom deze klachten ontstaan zijn. Om SIBO duurzaam en volledig te genezen (wat nog niet in alle gevallen mogelijk is) moet je dus uiteindelijk ook op zoek naar de echte oorzaak van de klachten.

Oorzaken van SIBO kunnen zijn:

  • langdurige stress
  • langdurig antibiotica gebruik
  • hormonale disbalans bijvoorbeeld door gebruik van de pil (http://www.beyonddisease.com/sibo-and-hormonal-imbalance)
  • productie van te weinig maagzuur (door auto-immuunziekte, operatie of langdurig gebruik van maagzuurremmers (proton-pump inhibitor (PPI)
  • productie van te weinig verteringsenzymen in de pancreas
  • verstoringen van de darmperistaltiek
  • Scleroderma (een auto-immuunziekte die een verharding van het bindweefsel veroorzaakt)
  • Diabetische neuropathie (Schade aan de zenuwen als de bloedsuiker regelmatig te hoog is )
  • Vagatomie (een ingreep waarbij de zenuw takken die de tiende hersenzenuw (nervus vagus) met de maag verbinden door gesneden worden.
  • Hypothyreoïdie (trage schildklier functie)
  • diverticulosis in dunne/dikke darm
  • Nierfalen
  • chronische darmziektes zoals glutenallergie, cirrose, leververvetting
  • het niet goed sluiten van ileocaecale klep die tussen de dunne darm en dikke darm zit
  • Darmoperatie met verklevingen in de darm als gevolg van een operatie
  • voedselvergiftiging

De twee belangrijkste oorzaken zijn een te laag gehalte aan maagzuur en een verstoring van de darmperistaltiek. Onder normale omstandigheden levert een bacteriële overgroei in de dunne darm geen problemen op, omdat de constante darmbeweging (peristaltiek) ervoor zorgt dat de darm schoon blijft. Als de darmperistaltiek echter verstoord raakt (door bijvoorbeeld een voedselvergiftiging, een te trage schildklier, glutenallergie, diabetes) heeft dat tot gevolg dat er meer bacteriën in de dunnen darm terechtkomen/blijven en een veranderd darm microbioom ontstaat (samenstelling en hoeveelheid en soorten van de bacteriën in de darm). Een van de belangrijkste onderdelen van de genezing van SIBO is dan ook een op gang brengen van de darm peristaltiek middels prokinetische geneesmiddelen (Deze middelen hebben tot effect dat ze de bewegingsactiviteit van de darm verhogen)

Hoe weet je nu of je SIBO hebt?

SIBO kun je met een test aantonen. De samenstelling van bacteriën in de dunne darm meten is echter erg moeilijk, omdat dit een lastige plek is om te meten. Daarom wordt er ook haast nooit een directe test gedaan. Wat wel beschikbaar is zijn indirecte testen waaruit op een andere manier af te lezen valt of er te veel bacteriën aanwezig zijn. Er kan bijvoorbeeld gemeten worden of er bijproducten zijn die door de bacteriën veroorzaakt worden. Bijvoorbeeld in een ademtest. Met de ademtest wordt de hoeveelheid methaan en/of waterstof (gassen die door de bacteriën in de darmen worden geproduceerd) in de adem gemeten. Aangeraden wordt de 3 uur durende ademtest (Lactulose Adem Test)

Deze test is echter in Nederland niet beschikbaar.

In sommige ziekenhuizen is wel een waterstof ademtest beschikbaar. SIBO wordt echter in veel ziekenhuizen niet behandeld. De waterstof test geeft alleen een resultaat als er een overgroei aan waterstof producerende bacteriën aanwezig is, maar methaan producerende bacteriën worden niet gemeten.

Wat wel voor iedereen toegankelijk is, is de Organix Dysbiose test van (Medivere) die door alternatieve geneeskundigen en natuur diëtisten gebruikt wordt om een bacteriële disbalans in de darm te meten. Het is een urinetest die de zuren meet, die door de bacteriën geproduceerd worden en door de nieren in de urine worden uitgescheiden. Hieruit laat zich enigszins afleiden of er wel of niet sprake is van SIBO.

 

Een blogartikel over de behandeling van SIBO volgt!

Meer informatie over SIBO kun je vinden bij:

De Natuurdietisten 

Dr. Siebecker momenteel een van de belangrijkste SIBO expeerts: 

Chris Kressner.

Sylvie McCracken

De site van Steve Wright and Jordan Reasoner (SDC lifestyle)

Onderzoek 

 

 

 

 

Misschien vind je dit ook leuk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.